HKRINGHTAWNG SHACHYAW AI AMYU

Anhte amyu sha ni gaw amyu, htinggaw mying hpe lakap nna ban hte ban hkringhtawng shachyaw ai amyu ni rai ga ai. Marip htinggaw ni gaw laga myithkawt de galai mat na lam n nga ai. Mi na kaji kawoi ni a amyu mying hpe sha ding-yan hkringhtawng shachyaw let kaji kawoi ni a labau lasang hpe makawp maga lit la ai amyu ni rai ga ai.

Laiwa sai ten hta Manau ngu ai gaw jadip jahpang madu ai, Daru Magam madu ai htinggaw ni sha nau ai re. Manau nau lu ai ngu ai gaw Jadip Jahpang, Daru Magam Madu ai ni ngu tsun mayu ai lam rai nga ai. Daini amyu sha ni Manau nau ai amyu ngu ai lam gaw Daru Magam Jadip Jahpang Madu ai amyu ni rai ai lam hpe shaleng nga ai lam rai nga ai. Daini gaw Mungchying shawa manau hpe nau nga saga ai. Dai majaw anhte Mungchying sha ni yawng gaw jadip jahpang madu ai,Daru Magam amyu ni nan rai nga sai.Mungchying Manau gaw anhte amyu sha kata lachyen lahka n nga, gahkyen gumdin ai lachyum nan rai nga ai.

Ndai zawn re ai Manau Hkringhtawng hpe anhte a kaji kawa ni gaw ban te ban anhte amyu sha ni hpe hkringhtawng jaw da manit ai. Laiwa sai ten hta anhte amyu sha ni a jiwoi jiwa ni ga laika hkrang n lu ai raitim alik laika, n-gup gamung rau anhte amyu sha ni a ginru ginsa yu hkrat wa ai lam ni hpe ban hte ban ginlen ya lai wa ai majaw, daini du hkra anhte amyu sha ni gaw labau hkik ai amyu, ginru ginsa hting ai amyu ngu nna ngang ngang tsap nga lu nga ai. 1895 ning May (5) ya shani hta anhte amyu sha ni gaw alik laika, maisau laika lu ai amyu tai let, mungkan ntsa labau shang jahpang shang ai amyu ni rai nga saga ai. Ndai lam ni gaw anhte a kaji kawa ni anhte amyu sha ni hpe hkringhtawng wunli jaw d ai lam nan rai nga sai. Laiwa sai 1950 ning grup-yin hta anhte amyu sha ni a laili laika gaw tsang (8) madang hta tsang laika hku nna jawng kaw sharin lu ai madang rai lai wa sai. Ndai hkringhtawng ni hpe daini pra nga ai anhte amyu sha ni awng gaw lanang hkap hkra hkringhtawng matut na lit kaba lu ai ni rai nga ga ai.

Laiwa sai ten hta anhte amyu sha ni a lamu ga ginra de maden hpyen English hte Japan ni shang kabye laiwa ai ten hta anhte a Kaji Kawa ni gaw asak du dawq saihkawq let, tinang lamu ga ginra hpe makawp maga laiwa ni ai.

Hkringhtawng shachyaw ai lam gaw, mi na hta grau law htam hkra rawt jat hkra galaw ai lam rai nga ai. Jiwa ni jaw da ai hkringhtawng grau law htam hkra rawt jat hkra makawp maga lit la hkringhtawng shachyaw ra ai lit gaw daini pra nga ai ang ngai yawng a lit kaba nan rai li ai. Moi na anhte amyu sha ni a labau hta hkrnghtawng shamat ai ni hpe gaw hpawwawm hpawdam ngu masat let, tinang nta shaga la nna myam shatai lai wa sai. Dai majaw, daini pra nga ai anhte amyu sha ni yawng mung jiwoi jiwa ni a hkringhtawng hpe lanang hkap, hpunda dep hkra n lu shachyaw ai rai yang, manang ni a shawun npu na mayam amyu ni tai wa ra na ga ai.

Jiwoi Jiwa ni ginlen jaw da ya ai hkringhtawng hpe lanang hkap hkra rawt jat hkra, ngang kang hkra, amyu sha ni yawng myit hkrum myit ra ta gindun let, lit la gunhpai ra nga ai law. Manau Hkringhtawng lu ai amyu, Manau dum ai amyu ngu nna, ngang ngang tsap lu hkra Manau Hkringhtawng hpe shachyaw sa wa ga law..

Hprup La Laka