Manmaw Manau Wang kata shatsawm lam hpe hkumpat hkrum

Du na ra ai Nov. 26 - 28 laman hta Manmaw Muklum kaw Amyu sha ni a Manau poi kaba hpe Nlung Nnan sha hte Sut Manau ngu shingteng hte galaw sa wa na matu hkyen lajang nga ai re. Manmaw Muklum, Deng (2) Manau wang hta galaw sa wa na re majaw ya ten Manau Wang shatsawm jahtap ai lam, Ramma dabang ni hpaw galaw nga ai lam ni galaw shajin nga nga ai re. Ndai zawn galaw nga ai hta Manau Wang kata concrete lam nep ai ni galaw nga ai hpe Manmaw Ginwang Myen(Hk.Y.K) uphkang Du wa gaw Nov. 11 .2009 ya shana maga de Manau wang kata concrete nep shatsawm ai lam hpe n galaw lu na nga nna, sa hkumpat ai lam hpe chye lu ga ai. Dai majaw Poi shabyin shatai komiti kaw nna nep da sai lam ni hpe ga bai hkan kaput ai lam hpe mung chye lu ga ai.

Laiza kaw Balik hte Immigration sharin jawng yu poi galaw

Wunpawng Gumrawng Gumtsa Mungdan,Shanglawt Asuya, Mungchying Uphkang Dap kata kaw hpaw ninghtan da ai, Balik makan dap hte Immigration makan dap ni kaw nna laiwa sai August shata hta ningpawt ninghpang hpaji sharin jawng hpe hpaw sa wa ai lam chye lu ga ai. Laiza Muklum, Myu Lawt Gawknu hta 26 Sept. 2009 ya shani ndai Balik masat yan (8) hte Immigration masat yan (6) a jawng yu poi lamang galaw ai lam chye lu ga ai. Ndai jawng yu poi lamang hpe Wajau Nbwi Naw akyu hpyi ya nna, Mungchying Uphkang dap lithkam Salang kaba Lajawng Hkawng Lum kaw nna shatsam Mungga shaga ya ai hpe mung chye lu ga ai. Balik masat yan (8) hte Immigration masat yan (6) kaw nna awng pru wa ai jawngma ni hpe 26 Sept. 2009 ya shani kaw nna Mungchying Uphkang Dap kata magam lit ni hta shatsam bang ai lam mung chye lu ga ai.

Hpyen Du Shalat Jawng Masat Yan (3) Jawng yu

Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpyen Dap,Dailawn Rung kaw nna hpaw da ai, Hpyen Du Shalat Jawng, Woichyai Bum, a Masat Yan (3) Jawng Yu Poi hpe 22.9.2002 ya shani jahpawt 7:00 am ten kaw nna galaw ai lam chye lu ga ai.Jawng Yu lamang hpe jahpawt 7:00 am ten hta akyu hpyi ap hpawng galaw nna, 8:00 am ten hta aya ap ya ai Daru Magam ahkang aya ap ya ai lam galaw ai lam hpe chye lu ga ai. Shani 11:00 am ten hta gaw Jawng Yu poi lamang hku nna galaw ai lam hte dai Jawng Yu Mungga hpe Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpyen Dap, Tau Dap Awn Daju, Du Up Daju Sumlut Gun Maw kaw nna Mungga jaw ai lam chye lu ga ai.Masat Yan (3) Jawngma marai (50) jan Lat Du tsang hkam la let jawng yu ai lam chye lu ga ai.

Jawngma hte Buga Ramma hpyen Sharin lamang hpang

Laiwa sai shata kaw nna, Myen Gumshem Hpyen ni hte KIA hpyen dap ni shada Hpyen masa shaja hkat sa wa nga ai majaw Jinghpaw Mung kata majan bai byin wa na zawn rai masa ni pru wa nna, Buga masha ni yawng maja nga ai ten rai nga ai. Ndai zawn rai wa ai ten hta Mare buga sha na Jinghpaw Wunpawng Ramma ni hte Dakkasu shagu de jawng lung nga ai, Jinghpaw Wunpawng jawngma ni mung tinang KIA dap ginra nga ai shara ni de shani shagu du shang nga ding-yang rai ai lam chye lu ga ai. Ndai zawn rai du shang wa ai, Ramma ni hte Jawngma ni hpe Ningpawt Ninghpang hpyen hpaji sharin ya ai lam daini 19.9.2009 ya shani hta KIA dap daju ginra kaw galaw hpang ai hpaw poi galaw ai lam chye lu ga ai. Ndai Sharin lamang hpe matut manoi pang hte pang du shang wa ai Jawngma, Ramma ni hpe matut manoi pang hte pang Sharin jahpat sa wa na re lam mung chye lu ga ai. Bai Ningpawt Ninghpang Hpyen hpaji sharin ngut da sai, Jawngma ni hte Ramma ni hpe gaw Dabat wunkut alak mi hpaw sharin sa wa na re lam mung chye lu ga ai. Sammung ginra na Ramma, Jawngma ni gaw laiwa sai shata kaw nna pyi mahkawng nna, sharin taw nga sai lam hpe mung chye lu ga ai.Ndai Jawngma, Ramma ni gaw apnawng masing hku laksan shanglawm ai rai nna, apnawng ladaw gaw yawm dik lahkawng ning rai na lam hpe mung chye lu ga ai. Ndai masing hpe laiwa sai 2006 ning hta Jinghpaw Mung kata nga ai, Ramma uhpung, uhpawng shagu hte Sammung ramma hpung ni yawng jawm bawngban nna Amyu sha apnawng masing (National Service - NS) ngu shamying daidaw let laiwa sai 2007 ning hta shawng nnan numdaw hku marai 80 jan apnawng galaw nga sai lam hpe mung chye lu ga ai. Ndai National Service - NS hta tinang Jinghpaw Wunpawng Amyu sha sha raidum ai Ramma kaji kaba kadai raitimmung, tinang amyu a matu hpyen dap kaw nrai tim, jawng sara, tsi sara, magam dap shagu hta yawm dik lahkawng ning shanglawm apnawng sa wa ai lam galaw ga ngu jawm myit hkrum dawdan let galaw nga ai lam re hpe chye lu ga ai. Ya ten ndai National Service - NS lamang hta shanglawm na matu Jawngma, Ramma ni gaw shani shagu du shang wa ai majaw shara jahkrat galaw ai lam yak nga ai lam hpe mung chye lu ga ai.

Myen Gumshem Du Daju Soe Win gaw lawu na Hpyen Man Up ni hte hkrum shaga

Myen Gumshem hpyen, Dingdung ginra hpyen Daju Up Maj. Gen. Soe Win gaw 18.9.2009 ya shani KIA Ginjaw ginra grup-yin de shara la nga ai Myen Gumshem shanglam Hpyen-man up ni hte hkrum shaga ai lam chye lu ga ai. Ndai zawn hkrum shaga ai shaloi, Myen Gumshem hpyen, Dingdung ginra hpyen Daju Up Maj. Gen. Soe Win gaw ya na zawn KIA gap ginra makau ni de hpyen man jahkrat shara la da shangun ai lam gaw lai wa sai ten, Kokang manghkang zawn KIA kata hta mung lapran manghkang byin wa mai ai majaw ginra shim lam a matu shara la da shangun ai lam re.Laga alak mi masing n nga ai nga nna sanglang dan ai lam chye lu ga ai. Ndai zawn Myen Gumshem Hpyen ni kaw nna maqja hpyen masa shaja wa ai lam gaw KIA hpyen dap ni hpe mai byin yang shamit kau na hte masa hpe chyam yu ai lam re nga nna buga masa ni tsun ai lam chye lu ga ai. Raitim, Myen Gumshem hpyen ni hpyen masa shaja ai lam hpe KIA kaw nna mung bai nhtang shaja wa ai hpe yu nna, aloi ali n mai byin wa ai majaw Myen Gumshem hpyen gaw lawu tsang hpyen la ni hpe Sari makawp hku nna, ndai zawn tsun sanglang wa ai lam re nga nna, Myen Gumshem Kaichyan hpyenla usa langai tsun ai lam hpe chye lu ga ai. Ya ten gaw, gara masa hku mi raitim, KIA kaw nna gaw hpyen masa shaja nga ding-yang hte maja nga ding-yang galaw nga ai lam hpe mung chye lu ga ai.

Mauhpa Jinghpaw Wunpawng Ramma ni

Laiwa sai shata kaw nna Myen gumshem hpyen Asuya gaw Simsa lam la da ai Rawt Malan Uhpung ni hte Gap Hkat Jahkring da ai Rawt Malan Hpung ni hpe Myen gumshem hpyen dap a npu kaw Ga Jarit Sin dap (Boarder Guard Force) hku hkrang galai sa wa na matu Maqja matsun shadut wa sai re. Dai hta Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni a matu nga nna tsap nga ai Sammung ginra na KDA hte Jinghpaw Mung kata Pangwa hkridun NDAK, Gwihtu ginra hkridun Laqsang Awng Wa hpung ni gaw Myen Gumshem hpyen wa a npu hta Jarit sin hpyen dap hte mare sin dap hku hkap la lai wa sai. Raitim, KIA hpyen dap gaw Jarit Sin Hpyen dap hkrang hpe n hkap la ai sha tinang amyu Shingteng mying gang ai hpyen dap hku nna sha tsap na nga nna ningdang nga ai. Dai majaw KIA hpyen dap jung ai ginra makau ni de Myen Gumshem hpyen ni a hpyen n-gun jat ai lam, hpyen masa shamawt ai lam ni galaw let KIA hpyen dap hpe jahkrit shama sa wa nga ai. Ndai zawn KIA hpyen dap hte Myen Gumshem hpyen dap ni shada hpyen masa shajaq hkat wa ai majaw Jinghpaw Mung kata majan bai hpaw wa na zawn rai sa wa nga ai re. Ndai zawn re masa hta Muklum kaba ni hte Mare buga na Jinghpaw Wunpawng Ramma ni gaw tinang Mungdan hte Amyu sha ni a lam hta danglu ai made shangtsap na matu KIA dap ginra ni de shani shagu yan bang nga ma ai. Ndai kalang bai Jinghpaw Mung kata majan byin wa yang gaw KIA hte Myen Gumshem hpyen ni a majan hta lai nna Jinghpaw Wunpawng amyu sha hte Myen Gumshem hpyen lapran na majan she rai wa sana re nga nna buga masha ni tsun nga ma ai. Majan ngu ai gaw du dawq, sai hkawq, asak apnawng sa wa ra ai raitim, daini na Jinghpaw Wunpawng Ramma ni gaw n hkrit n tsang majan nhpan de shani shagu yan shang wa nga ai hpe mu nna Myitkyina muklum na Miwa ni gaw Mauhpa Jinghpaw Wunpawng Ramma ni nga nna tsun nga ma ai. Masha nkau ni gaw Maigan de pru hkawm let tinang a shanglam akyu ara galaw shakut nga ai ten hta ndai zawn tinang a asak, aprat hpe apnawng let tinang buga ginra, Myu hte Mungdan a matu myit jahkut ngwi ai Dakkasu Jawngma ni hte Buga Ramma ni hpe laga maigan amyu ni gaw Mauhpa hku she mu nga ma ai.

Pajau post na Myen Gumshem Hpyen la ni hprawng

Lai wa sai ten Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni a matu Ginjaw ginra tai lai wa ai Pajau bum hta shang kabye dap jum da ai Myen Gumshem hpyen post kaw na Myen Gumshem hpyen la ni gaw 11.9.2002 ya shani hta hprawng ayai mat wa ai lam chye lu ga ai. Ndai Pajau ginra gaw laiwa sai 1989 ning hta Myen hpyen gumshem ni gagin yan lung ai zawn kade gap sat, kade yan lung rai nna, KIA kawn tat sum kau ai ginra shara rai nga ai. Dai shara hta ya ten Myen Hpyen Gumshem Hk.L.Y (114) ni shawng lam post jahkrat da ai shara re. Dai post hta nga nga ai Myen Hpyen Gumshem Hpyen la marai (20) gaw tinang lang ai sinat laknak ni yawng kabai kau da nna hprawng mat wa ai lam hpe chye lu ga ai. Ndai zawn byin ai lam gaw ya ten, KIO hte Myen Hpyen Gumshem Asuya lapran hpyen masa shaja hkat wa ai hta KIA hpyen dap ni n-gun ban nna shara la shamu shamawt wa ai majaw hkrit tsang nna hprawng mat wa ai lam rai na re nga nna buga masha ni tsun ai lam hpe chye lu ga ai. Dai Myen Hpyen la ni gara de hprawng mat wa ai hpe ya du hkra shiga n lu shi ai lam mung chye lu ga ai. Hk.L.Y (114)na Dung Up Zaw Naing Win wa R/T kade matut yu tim ginhtang wa ai n nga ai majaw sa yu dat shangun yang laknak arung arai ni yawng tawt kau da nna, Post hta nga ai Myen hpyen la marai (20) yawng mat taw nga ai hpe sa mu kajawng ai lam chye lu ga ai.

Laiza muklum kata masa bai zim wa

Laiwa sai bat laman hta Myen gumshem hpyen asuya hte tinang amyu sha Shanglawt hpyen dap ni shada hpyen masa shamawt hkat wa ai majaw Laiza Muklum kata na gat seng nkau pat mat nna, Muklum mare masha ni law malawng mung tinang a arung arai ni hpe Miwa hkran de htawt sit kyin lai wa ai lam chye lu ga ai. Raitim, ndai bat laman bai hpyen masa kachyi mi zim wa nna, gat seng nkau bai hpaw wa ai hte masha bai law jat wa nna, muklum kata bai alum ala byin nga sai lam chye lu ga ai.

Nye a Hkristan Makam

Ngai Jinghpaw Wunpawng Amyu sha tai ai gaw ngai lata la nna tai wa ai n re. Karai Kasang lit shatsam ai majaw she tai wa ai rai sam ai. Dai majaw ngai Jinghpaw Wunpawng Amyu sha langai gaw Karai Kasang ningdat da ya ai Jinghpaw Wunpawng Mungdan hta n kam tim, n pyaw tim nga ra na lit lu sam ai. Nye a Jinghpaw Wunpawng Amyu sha ni matsam mayan rai nna, bumga karing karawng kaw nga nga ai gaw ngai rau n seng ai mi ngu sawn la yang Karai Kasang a lit jaw ai lam hpe ningdang taw ai mi rai na nhten, ngai langai gara mungdan, kaning re ai janmau mi shachyut sha hkawm lu ai mi raitim, Ngai kamsham ai Karai Kasang gaw Nye a Jinghpaw Wunpawng Mungdan hta Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni rau ningngai nga na she lit jaw da nga nngai. Kaning mi chye di na... Jinghpaw Wunpawng Mung hta lai nna lawu Myen Mung mung Jinghpaw Mung n rai sam ai? Karai Kasang gaw shi a gawng malai mungkan ga hpe yu lajang na matu shinggyim masha hpe hpan da ai nga nga ai. Dai rai yang, Jinghpaw Wunpawng amyu masha ngu nna Mungkan ntsa pra nga ra ai gaw Karai Kasang Jinghpaw Wunpawng Mung hpe yu gawn lajang na matu she pra nga ai rai na re. Ngai Hkristan tai ai gaw Karai Kasang a ningdat hpe madat mara hkrang shachyaw na matu she lata la hkrum ai lam rai sam ai. Sumsing Lamu kaw dung nga nna, yakhkak la ai ngarai mungkan hpe hkye la ai lam Karai Kasang n galaw lai wa ai. Shi nan dai ngarai mungkan hta sa nga na she Ngarai mungkan hpe hkye la ai lam daini anhte Hkristan ni sharin achyin la nga ga ai rai nga ai le i?

Ngai du hkawm da ai Uma Hkahku (Daw I)

Amyu sha yawng a dailup daihpang Uma Hkahku ga, de kalang bai du hkawm kau da ni ai. Myit yu hpa lam hte tsun htailai hpa lamun latsa hte bai nhtang du wa nngai. Laika si laika ngau rau n dang shaleng gwi mat ai majaw sumla hta she mahtai jawm tam yu ga.


Nsam Hkyeng wa nga sai, Mali Hkanu


Tayang Zup Mahkrai


Tayang Zup Mare Ginra


Uma Ga a Asak lam Mali Hkanu


Gumhkawng la ai Sumprabum Mare


Daru hka-yan a Shing-ni


Gwi yang gaw Summwi Panglai sa du jawn yu ga le.


Uma Shagawng a jan shang shing-ni


Tayang Zup Mahkrai


Pyaw dum la nna galaw sha shakut ai gaw n rai na re.


Tayang Zup Mare Ginra


Uma Ga a Asak lam Mali Hkanu

Mali Nmai Zup

Majoi lagaw e hkridun,
Labau shang ai majun.
Mali hte Nmai lwi hkrat,
Wunpawng Mungdan a masat.
Tanghpre mare e lwi zup,
Wunpawng salum kinjup.
Mali, Nmai zup ginra,
Htoi tu shingkang kaba.
Mali Hpung mai zup ai shara,
Myu sha gindai rai nga.
Mazup kawn shangai ai,
Mali hkanu kaba dai.
Myen Mungdan a sai lam kaba,
Sakhkrung lam hpe shi jaw ya.
Hpang sang Magam e gawda,
Wunpawng sha ni hpe ap ya.
Rem kyem makawp lit jaw da
Labau lit nan nrai hka?

Hpawlat Jinghpaw Wunpawng (Proto Kachin) Daw II

Dian Htunghking a lam (BC 221 - 220 AD)
Dai Culture ngu ai Dian amyu masha wuhpung ni a lam law law rawng nga ai. Yunnan Mungdaw Kun Ming mare makau na Hka Nawng makau kaw na sinpraw dingdung hte sinna dingdung maga de Kunming amyu ngu ai gaw Di-qiang amyu kaw na pru wa ai htinggaw ni rai nna daini na Jinghpaw Wunpawng ni re ai lam hpe Be amyu masha labau sara Chyang Gyen Chyang wa ka ai (Jinghpo Amyu ni a lam labau laika buk 2006) hta rawng nga ai. Dian Htunghking ngu ai gaw ya yang grai kaba wa ai htunghking rai nga ai. Miwa Mung gaw Dian masha ni a htunghiking rai nga ai:- 1. Makam Mashan jawjau lam, 2. Galaw lu galaw sha lam, 3. Majan e laknak arung arai hpan 12000 daram htu shaw tawn ma ai. Moi na lup 1000 daram hpe mu sawk tam lu ai kaw na rai malu ai re.Mungkan kaw nna grai myit lawm wa ai. Ndai Dian Empire mung ram ram kaba ai re. Anhte sadu ai Shizai Shan shara Kunming mare kaw rai nga ai.

Ndai Dian hta mung Jinghpaw Wunpawng sha ni lawm nga ai lam hpe Dian masha ni a moi na arung arai ni hpe Kun Ming mare kaba na Yunnan Madun gawk hte Kun Ming gawk lahkawng hta madun tawn ai hpe sumla ni hta mu lu nga ai.
Mying shamying ai "Dian" ngu ai mung Jinghpaw ga hta "Dan" ngu ai hte bung nga ai. Miwa nsen hpe Englik hku ka yang "Chang" amyu hpe "Chiang" nga ai hpe mu ai. Dai majaw "Dan" hpe "Dian" ngu ka ang ai, ngu sawn yu ai. Laika ka ai wa Miwa ga n chye ai. Englik hku shanhte Miwa nsen ni ka tawn ai hpe dinglik yu ai lam re. Jinghpaw ga hta Mungdan ngu ai hta "Dan" lawm nga ai. Dam lada kaba ai shara hpe Asia dan, Europe dan nga nna tsun shaga nga ai hpe maram lu ai.

"During the periods of the Spring and Autumn and the Warring States (770 - 221 BC), a time of social upheaval, the three macrogroups experienced great fusion. Some Qiang in Shaannxi and Sichuan were assimilated into the Qin and Shu peoples; the majority of the Pu west of the Yue in Southeast China, mostly into the Huaxia. During this period of flux, the Qiang, Pu, and Yue living in southwest China gradually separated from their fellows in central China due to natural barriers. They kept more of their cultural and linguistic characteristics,and under the subsequent Han and jin dynasties, all of them were called Xinan Yi ("Tribes in Southwest China") in historical record.
Under the Qin and Han dynasties (BC 221 - 220 AD), may new names appeared among the Xinan Yi. Generally, the areas northwest and north east of Lake Dianchi in Yunnan, and those in the west and southeast of Suchuan, were occupied by Bai, Pu and Bai Yue groups. In the west part of the areas inhabited by the Sui, Sou, and Kunming are places mentioned in Jingpo legends of folklore as the home of their ancestors."
(Ndai laika gaw Kachin Research Journal No, I kaw na mahta da ai re.)

Jinghpaw Mung na Refugee Camp

Myitkyina-Sumprabum-Putao lam yan na Myen Refugee Camp

Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni a labau hta buhtawt hkawm ai lam gaw ginru ginsa prat kaw nna daini du hkra ding-run naw rai nga ga ai.Daini na ten gaw anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni Refugee ngu ai shingteng hte buhtawt hkawm ai lam hkrang ningnan rau bai htawt ru hkawm nga ga ai.Laga jasam Mung de Refugee buhtawt kanga hkawm ai lam gaw daini na ten, anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha kata hta Fashion langai zawn she rai nga sai. Jasam Mung de Refugee n kanip hkawm ai ni gaw n chyoi n chye ai ni, prat hpanghkrat ngam taw ai ni zawn anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha kata byin taw nga sai. Anhte Jinghpaw Mung hta nga yak ai majaw, tam lu tam sha yak ai majaw laga jasam Mung de Refugee buhtawt hkawm ai zawn rai nga ga ai raitim, Lawu ga na Myen amyu sha ni a matu gaw Anhte Jinghpaw Mung hta hkai sha loi, shu la loi, tam sha loi nna shanhte a matu Refugee buhtawt shara tai nga ai. Anhte Mung hpe Sutngai ai Mung, Jangai ai Mung ngu nna Anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni shakawn shagrau ga ai raitim, tatut hkrang shapraw jailang ai lam anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni hta nau n nga nga ai, Ndai shakawn ga hpe tatut hkrang shapraw , galaw sha ai gaw Lawu ga na Myen amyu ni she rai nga ma ai. Shinggyim masha shada bung ai raitim, atsam n bung ai majaw she rai sam sai. Anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni gaw n-gup aga hte sha mu mada, Lawu ga na Myen amyu sha ni gaw tatut mu mada rai ai she rai sam sai. Myitkyina Muklum hkridun Wanleng Tsi makan dap na, Dr. Gawlu Bu Gam tsun ai gaw, Lawu ga na Myen amyu sha ni Jinghpaw Mung de buhtawt lung wa ai lam shani shagu Tsa (100) lam rai nga ai nga nga ai. Teng na re, Myitkyina-Sumprabum-Putao lam mayan hta Lawu ga na Myen amyu sha ni mare de nna nga ai lam langai sha pyi yu hkrit na zawn she rai nga ai. Jinghpaw Mung ting she nga yang myit yu pyi goi na zawn n rai nga ai. Myitkyina-Sumprabum-Putao lam galaw nga nna buhtawt lung wa ai Myen Mung, Pyinmana, Kyawkpadawng, Tagawng, Pyi, Popa hkan na Myen amyu ni gaw ndai Jinghpaw Mung hta hkai lu, hkai sha loi ai, tam lu tam sha loi, lam galaw lawm ai hta lani mi ks.5000 ngu ai gaw shanhte a matu myit yu n dang ai shabrai ngu she kajai pyaw nga ma ai. Anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni gaw tinang Jinghpaw Mung hta tam sha yak, galaw sha yak ai ngu mu ai majaw laga jasam mung de tambram sha hkawm kyin nga ai raitim, Lawu ga na Myen amyu sha ni a matu loi la nga ai hta anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni kajai ai Hkanan mung nan shanhte a matu rai nga ai. Jinghpaw Mung de Refugee lung wa ai, lani mi yawm dik marai (100), Shata mi (3000), Laning mi yawm dik (32000) ngu ai jahpan gaw myit yu hpa kaba sha gaw n rai na sai. Uma Hkahku Ga gaw tut dingnawng anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni yawng a matu Uma Gindai Ga rai nga u ga.

Hkinlum Hpaji Shalat Masing a Ningbaw Wundoi mat sai

Rev. Chaw Zang Hkawng Lum
Hkinlum Hpaji Shalat Masing a Ningbaw,

Jaw Masat Buga Hkalup Hpung a Hpung Up

Myitkyina, Nawngnang, Jaw Masat Buga Hkalup Hpung a Hpung woi Hpung Up Rev. Chaw Zang Hkawng Lum gaw 17 Feb. 2009 jahpawt 10:30 Am ten hta madu Yesu kaw yup pyaw mat wa sai re.

Sarakaba Rev. Chaw Zang Hkawng Lum gaw Slg. Chaw Zang Dau Hkawng hte (jan Jumhpawk Lum Nyoi) yan a kasha alat rai nna, Myitkyina, Nawngnang, Jaw Masat mare hta 1961 ning April 20 ya shani shangai chyinghkai wa ai re. Rev. Chaw Zang Hkawng Lum gaw Nawngnang Chyum College kaw nna 1987 ning hta L.Th jamau gup la nna Hkahku Mung Ginwang hta 2 ning magam gun lai wa nna, 1990 ning kaw nna Jaw Masat Buga Hkalup Hpung hta Karai magam gun nga ai kanu kawa langai re. Sari lu hpung up aya hpe Myitkyina ginwang kasa hpawng ten 1998 ning October shata 11 ya shani Gies masat htingnu hta hkam la lai wa ai.

Rev. Chaw Zang Hkawng Lum gunhpai lai wa ai magam bungli ni.

1. Hkinlum Hpaji Shalat Masing magam bungli nnan hpang wa ai kaw nna Komiti hta Ningtau Ningbaw magam lit hpe lit la ya let, 2008 ning kaw nna Hkinlum Hpaji Shalat Masing a Ningbaw lit hpe si ten du hkra lit la gunhpai lai wa ai.

2. 1981 ning kaw nna, 1983 ning du hkra, Lamyang mare, No. (1) Lawu Tsang Jawng hta jawng magam gun lai wa ai.

3. Jaw Masat Buga Hkalup Hpung a Amu Madu bungli hpe (17) ning tup galaw lai wa sai.

4. Jaw Rap ginra a Ningtau Amu Madu lit hpe gunhpai lai wa ai.

5. KTC Trustee a Ningtau Ningbaw lit hpe 2006 ning kaw nna si ten du hkra gunhpai lai wa ai.

6. Jaw Masat, Chyarapati, Hkang Bu, Htaw Gaw, Ying Hkaw ginra ni a MCC, KURM, RIDP lithkam bungli hpe 2000 ning kaw nna si ten du hkra lit la gunhpai ai.

7. Mile 8, Mile 10, Alam, Ubyit, Nawnghkying mare ni a Wuloi Sut Ring Komiti ningtau Ningbaw lit hpe 1998 ning kaw nna si ten du hkra lit la lai wa sai.

8. Jaw Masat Buga Hkalup Hpung hta 1990 ning kaw nna si ten du hkra Karai Magam gun wa ai Kanu Kawa langai re.

Laga Amyu sha magam bungli, Karai magam bungli ni hta yawng rau hku hku hkau hkau rai myit su myit rawt woiawn galai lai wa ai Sara kaba re.

Samaw mare hkridun hpyendap na Myen Hpyen la ni Amyu Shayi sha hpe roi rip

Lai wa sai December 27 shana hkying 7 aten hta Mogawng, Samaw ginra hkridun Myen Hpyen Dap Hk.M.Y (383) na Corporal Soe Tan hte Hk.M.Y (384) na Hpyenma Kyaw Than Win yan gaw Samaw mare na amyu shayi langai hpe roi rip lai wa ai. Mabyin gaw Myitkyina, Sanpra mare na Shanglawt Hkristan Chyum Jawng lung nga ai, Amyu shayi sha gaw shana daw na wanleng rau Samaw dum nta de wa ai shaloi, Hpyen hpyen la yan rau wanleng jawm jawn hkrum ai. Shana daw na wanleng gaw Samaw mare kaw n hkring ai majaw, Samaw mare du wa mahka hta, Dai shayi sha gaw shi na rai ni hpe wanleng kaw nna jahkrat ya na matu Myen hpyen la yan hpe garum hpyi nna, wanleng kaw na gumhtawn yu mat wa ai. Myen hpyen la yan mung dai shayi sha na rai jahkrat ya nna, hkan gumhtawn yu nang ai. Dai ten gaw shana daw hkying 7 daram re ai majaw, nsin sin sai rai nna, Myen hpyen la yan gaw dai num kasha hpe n-gup pat da ya nna nhkyi madi let woi mat nna dai Shayi sha hpe roi rip kau ai lam chye lu ga ai. Ndai manghkang hpe Mogawng Tara Rung de shawk da ai raitim, hpyen dap kaw nna hpyen la re majaw nga nna hpyen tara rung de bai htawt la mat ai. Raitim, ya ten du hkra dai manghkang amu hpe laga mi dawdan jasan ya ai lam n nga shi ai hpe chye lu ga ai.

NINGGAWN SHADIP MANAU POI KABA

Laiza Muklum hta Feb. 4 - 5 ya laman Ninggawn Shadip Manau Poi kaba hpe galaw na matu grai hkyen nga sai. Ninggawn Shadip Manau Poi shabyin shatai komiti kaw nna, Poi sa manam marai 10000 (mun mi) a matu shara lajang lu sha lajang hkyen da sai lam chye lu ga ai.

AMYU SHA MAGAM HTE JASAT JASA

Buddha makam hku rai yang, mungkan ntsa asak hkrung ai hpan ni hta shamu shamawt gumrawt hkawm lu ai bawhpan ni yawng gaw dusat (owåm 0g) ngu ai shingteng kata hta rawng nga ai. Dai majaw shinggyim masha mung dusat bawhpan sha rai nga ai. Raitim, shinggyim masha hta masha myit jasat rawng ai shinggyim hte dusat myit jasat sha rawng ai shinggyim ngu shingdaw yu mai na zawn rai nga ai.

Daini gaw shinggyim masha hpe manu rau dawdan wa ai prat rai wa nga ai. Hpa majaw nga yang dusat ni a sak hkrung lam hpe yu yang shangai chyinghkai wa ai, shani shagu na lu sha tam abram sha ai, amyu matu lawhtam hkra mayat maya lam galaw ai, asak kaba wa nna si mat ai. Dai zawn sha anhte shinggyim masha hta mung kanu kawa a hkritung kaw nna shangai chyinghkai wai, jawng lung ten hta jawng lung ai, asak ram wa yang kun dinghku de ai, asak kaba wa nna si mat ai. Ndai zawn dusat rau n shai ai sak hkrung lam rau mungkan ntsa sa pra nna wai mat ai ni law law rai nga ai.

Karai Kasang a Chyum Mungga hta Karai Kasang shinggyim masha hpe hpan da ai yaw shada lam gaw shi a gawng malai tai nna, mungkan ga ntsa hta nga ai tu matu, ru maru, nga manga yawng hpe yu-reng gawn lajang na matu rai ai lam Ningpawt Ninghpang Laika Daw kaba 2 hta shaleng da nga ai.

Dai majaw tinang asak hkrung nga ai lam gaw dusat shinggyim masha a manu hku asak hkrung nga ai kun? Shinggyim majing masha a manu hku asak hkrung nga ai kun? myit yu ra nga ai.

Lai wa sai tsaban 20 ning a shawng daw hta mungkan kaw nna shada manu masat hkat ai lam hta "Nang kadai rai ta.?" (Who are you?) ngu ai ga-san rau masat hkat lai wa ai. Hpa majaw nga yang, dai ten hta amyu langai hte langai gaw shada ring-chying lam n bung ai majaw nang na madang gaw shinggyim majing asak hkrung masha kun? dusat shinggyim masha asak hkrung lam kun? ngu ai hpe madung tawn manu masat hkat ai lam rai nga ai.

Bai, daini shang kabye nga ai tsaban 21 shang wa ai hte Mungkan a shinggyim masha shada manu masat hkat ai lam mung shai mat nga ai. Nang kadai rai ta? ngu ai ga-san kaw nna tinang hkum tinang sharai shangang ai asak hkrung lam de rai mat wa ai. "Ngai kadai rai ta? (Who I am?) ngu ai ngai kadai wa rai sata? Shinggyim jet kun? dusat shinggyim kun? ngu ai ga-san rau tinang hkum tinang shangang ai masa de rai wa ai.

Dai hta daini na prat mungkan ntsa shinggyim masha shada manu shadan hkat ai lam gaw lawan ladan galai shai mat wa nga ai. Daini na mungkan gaw Num/La madang garan ginhka ai lam n nga sai. Lu su/ Matsan, hpaji janmau lu n lu garan ai lam n nga ai sha yawng maren mara sawn nawn mat wa ai mungkan rai nga sai. Shinggyim masha langai a mungkan ntsa sak hkrung lam hta tinang pra nga ai ginra, uhpawng a matu akyu rawng n rawng hpe she madung masat wa nga sai. Tinang pra nga ai, ginra, uhpawng a matu tinang shanglawm ai lam kade nga n nga, akyu ara rawng n rawng hpe manu hku dawdan wa nga ai prat rai nga ai. Dai majaw "Ngai kadai rai ta? (Who I am?) ngu ai ga-san kaw nna "Hpabaw dawjau a ta? (What to serve) ngu ai ga-san hpe daini na mungkan gaw shinggyim masha shada a manu hku san nga sai. Hpabaw dawjau a ta? ngu ai hta tinang shanglawm nga ai shinggyim uhpawng a matu lam lama ma hku shanglawm ai ni chyu rai nga ga ai. Uhpawng a matu shanglawm ai hta daini gaw jet ai Mungchying sha (Good Citizen) ngu ai ga-si rau arawng la nga ga ai. Tinang sakhkrung lam gaw tinang uhpawng, ginra a matu jet ai shinggyim masha sak hkrung lam rai ra nga ga ai. Shinggyim masha, Mungchying sha gaw kadai mung mai tai chyalu rai nga ai. Dai hta, shinggyim jet ai shinggyim masha, Mungchying she jet ai mungchying sha rai na ahkyak nga ai. Daini na ten masha nkau mi gaw Mungchying sha tai nna tinang mungchying sha, uhpung hpe lagaw kabye shara, ting-gyeng akyu ara, arawng aya a matu n-gang shatai shara galaw nga ma ai. Jet ai Mungchying sha, Shinggyim jet ai shinggyim sha a myit jasat gaw Karai jaw lit hte maren tinang uhpung, tinang ginra, Mungdan a ra rawng lam ni hpe jahpring shatsup shatsawm jahtap ai lit la ai myit jasat rawng nga ai.Dai majaw, amyu sha magam bungli gun ai rai shagu, arawng la, gumshem ai baw prat n rai sai. Daini na prat gaw masha hkum ngau shagu amyu sha magam lit hpe lam amyu myu hku gun ra chyalu, gun nga ai ni hkrai rai wa sai. Ngai Rawt Malan Hpyen La, Magam gun ngu na laksan mi tsun na lam n nga sai. Hpa majaw nga yang, daini gaw Makam Masham, Htunghking, Hpaji masa, Mung masa, Sut masa, Amyu sha lam yan shagu hta rawt malan nga ra ai prat rai nga ai. Ndai zawn n hkan rawt malan lu yang mung (Globalization) Mungkan Hproihpra masa ngu ai Hka-hpung kata lup htum mat na lam sha nga ai.

Dai majaw, daini gaw tinang shanglawm rawt malan nga ai lam-yan hta tinang a myit jasat, sat lawat hpe mahtang myit yu nna arawng la ai baw prat rai sai. Magam bungli hpe yu nna arawng la ai baw prat n rai mat sai. Mungkan gaw hpabaw dawjau ai? (What to serve?) ngu ai kaw nna Gara hku dawjau ai?(How to serve?) ngu ai myit jasat, ladat masing hpe sha madung tawn manu masat wa nga sai. Myu tsaw myit rau galaw shagu mung arawng la hpa n rai mat sai. Ladat masing jaw na mung ahkyak madung rai nga ai. Kade mi myu tsaw myit rau galaw ai raitim, ladat masing n jaw yang gaw awngdang lam n lu la ai majaw amyu sha magam bungli galaw ai raitim, daini na mungkan gaw n hkap la wa nga ai. Dai majaw myu tsaw myit rau ladat masing jaw jaw hte galaw lu na ahkyak nga mali ai.

Daini anhte amyu sha ni a Gam Maka mung tinang langai hkrai a amyu sha ginra, uhpawng hpe Gara hku dawjau ai (How to serve?) ngu ai hta she madung nga sai. Mungkan e daini hkap la ai gaw dawjau shagu kaja ai ngu n hkap la nga sai. Shinggyim jet myit jasat, Mungchying jet myit jasat hte awngdang lam de woi sa wa lu ai ladat masing rau dawjau ai hpe she manu shadan arawng la ai prat daini rai nga sai law. Masha kanawng shagu kaja ai n re, tinang ginra, uhpawng a matu akyu n rawng ai rai yang, kaman lila sha rai nga ai.

Hprup La Laka (K.I.C.A)

22 Oct 08

Masin n si ai, Munglai Mawru

Laiwa sai 1991 ning June shata hta n myit mada ai, Mungdan Shanglawt asuya a makam kaba rai nga ai, Masat (1) mung shawa tsi rung kaba ningngai nga ai shara hta Munglai hka mawru kaba byin wa ai majaw asak si hkrum mat wa ai, mung shawa dawtsa hte myu tsaw share shagan ni a madai nsen gaw daini du hkra amyu sha kata malap n lu naw rai nga ai. Laiwa sai ten Jinghpaw Wunpawng Dakkasu jawngma ni lapran malap n lu kasi ningli tai let, daini ten du hkra mung myit n-gun la shara, jahta ninghpang tai ya nga ai, Dr. N-lam Awng a asak hpe wundoi la kau ya ai dai aten hpe amyu sha kraw kata marit n wai rai nga ga ai. Dai shara hta shanhte hpe adum nga na matu nlung shadaw jun da let masat shagrau da nga ai. Tinang asak lawt daw n myit ai sha, mung shawa hte manaw manang ni a matu asak hpe ap kau let hkye shakut mayu ai Dr. N-lam Awng hte myutsaw share manang ni a marai gaw daini ten du myu sha yawng a matu n-gun da-hpran hpa myit marai langai tai nga na sai hpe myit dum shagrau dai nngai.